İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HK.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nda 1 Ocak 2025 tarihi itibarıyla kamu işyerleri ile 50'den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için "İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri" maddesi tüm işyerleri için yürürlüğe girmiştir.

Böylelikle 50'den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyeri işverenleri veya işveren vekili tarafından; çalışanları arasından uygun nitelikte personel görevlendirmesi yaparak, gerekli belgeye sahip olması halinde kendisi üstlenerek, bakanlıkça yetkilendirilen OSGB ve ÇASMER'lerden hizmet alarak veya İş Güvenliği Uzmanı ve İşyeri Hekimi görevlendirme şartı aranmaksızın Bakanlıkça ilan edilen eğitimleri tamamlayarak yerine getirebilirler.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yapılan açıklama yazı aşağıdaki gibidir;

Bilindiği üzere, 31/12/2024 tarihi itibarıyla 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri başlıklı 6'ncı maddesi kamu kurumları ile 50'den az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için yürürlüğe girmiştir. Anılan Kanun'un 6'ncı maddesi aşağıdaki gibidir.

"İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri

MADDE 6 ? (1) Mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunulmasına yönelik çalışmaları da kapsayacak, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması için işveren;

a) Çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve on ve daha fazla çalışanı olan çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde diğer sağlık personeli görevlendirir. Çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması hâlinde, bu hizmetin tamamını veya bir kısmını ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden veya ÇASMER'lerden hizmet alarak yerine getirebilir. Ancak belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olması hâlinde, tehlike sınıfı ve çalışan sayısı dikkate alınarak, bu hizmetin yerine getirilmesini kendisi üstlenebilir. Belirlenen niteliklere ve gerekli (Ek cümle: 10/9/2014-6552/16 md.) belgeye sahip olmayan ancak 50'den az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyeri işverenleri veya işveren vekili tarafından Bakanlıkça ilan edilen eğitimleri tamamlamak şartıyla işe giriş ve periyodik muayeneler ve tetkikler hariç iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütebilirler.

b) Görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşların görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılar. 

c) İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetlerini yürütenler arasında iş birliği ve koordinasyonu sağlar.

ç) Görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşlar tarafından iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuata uygun olan ve yazılı olarak bildirilen tedbirleri yerine getirir.

d) Çalışanların sağlık ve güvenliğini etkilediği bilinen veya etkilemesi muhtemel konular hakkında; görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşları, başka işyerlerinden çalışmak üzere kendi işyerine gelen çalışanları ve bunların işverenlerini bilgilendirir.

(2) 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki kamu kurum ve kuruluşları; iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini, Sağlık Bakanlığına ait döner sermayeli kuruluşlardan doğrudan alabileceği gibi 4734 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde de alabilir.

(3) Tam süreli işyeri hekimi görevlendirilen işyerlerinde, diğer sağlık personeli görevlendirilmesi zorunlu değildir.

(4) Birinci fıkranın (a) bendine göre yapılacak görevlendirme süresinin (Ek: 10/9/2014-6552/16 md.) belirlenmesinde 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu ile 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu kapsamındaki öğrenci statüsünde olan çırak ve stajyerler, çalışan sayısının toplamına dâhil edilmez.

(5) (Ek:9/1/2025-7538/19 md.) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir."

Mezkur 6'ncı maddede belirtildiği üzere, 50'den az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyeri işveren veya işveren vekilleri bu yükümlülüğü, kendi tercihi ile belirleyebileceği aşağıda yer alan yöntemlerden bir veya birkaçı ile birlikte yerine getirebilecektir. Bunlar;

1- Çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimi görevlendirerek,

2- Hizmetin tamamını veya bir kısmını ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden veya ÇASMER'lerden hizmet alarak,

3- Belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olması halinde İSG hizmetlerini bizzat kendi üstlenerek,

4- Bakanlığımızca ilan edilen eğitimi tamamlamak şartıyla iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi işe giriş ve periyodik muayeneler ve tetkikler hariç iş sağlığı ve güvenliği görevlendirme şartı olmaksızın hizmetlerini bizzat üstlenerek.

Sonuç olarak, anılan işyerleri için işveren veya işveren vekilleri yukarıda sayılan yöntemlerden bir veya birkaçını birlikte seçerek kendi tercihlerini yerine getirmesi mümkün bulunmaktadır. 50'den az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyeri işvereni veya işveren vekilleri yukarıda sayılan 4'üncü yöntemi tercih etmesi halinde, iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirme şartı Bakanlıkça ilan edilen eğitimi tamamlamak şartıyla, 6'ncı maddede yer alan yükümlülüğü olmaksızın yerine getirmiş olacaktır